ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΔΣ ΠΟΕΔ
Ημερομηνία Συνεδρίας: 19.10.2020

Ενιαίο Σχέδιο Αξιολόγησης Μαθητή- Μαθήτριας

Παρατηρήσεις και απόψεις Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών

Στο πλαίσιο της σύγχρονης παιδαγωγικής η αξιολόγηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της όλης διδακτικής διαδικασίας, που αποτελεί όχι μόνο μία διαδικασία διαπιστωτικού χαρακτήρα, αλλά ανατροφοδοτεί τον ίδιο τον/την εκπαιδευτικό και τον/τη κάθε μαθητή/τρια ξεχωριστά. Για την Προοδευτική Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών η εστίαση τόσο στη διαγνωστική όσο και στην διαμορφωτική αξιολόγηση του/της μαθητή/τριας στο δημοτικό σχολείο αποτελεί βασική αρχή, οι οποίες στόχο έχουν τη βελτίωση και όχι τη σύγκριση.
Η συγκεκριμένη πρόταση του Υπουργείου Παιδείας για την αξιολόγηση του μαθητή/τριας περιλαμβάνει κάποια θετικά στοιχεία και αρκετά αρνητικά. Συγκεκριμένα:

1. Καταγράφεται ως θετικό στοιχείο η έμφαση που δίνεται στη Διαμορφωτική Αξιολόγηση, η εισαγωγή της διαγνωστικής αξιολόγησης, η ποικιλία τρόπων αξιολόγησης που προτείνονται, αλλά και η ανάγκη που εντοπίζεται για την εισαγωγή εργαλείων για διόρθωση των αδυναμιών των μαθητών/τριών, μετά και τη διαγνωστική αξιολόγηση, μέσα και από την καταγραφή της απουσίας υποστηρικτικών θεσμών.
2. Αντίθετα, καταγράφεται ως κύριο αρνητικό στοιχείο η μεγάλη γραφειοκρατία που φαίνεται να απαιτεί – έστω και έμμεσα – η συγκεκριμένη πρόταση για τον/την δάσκαλο/λα της τάξης και η απουσία ξεκάθαρου θεωρητικού υπόβαθρου.
3. Αρνητικό στοιχείο αποτελεί η μεγάλη έμφαση που δίνει η πρόταση στην αριθμητική σύγκριση των μαθητών/τριών μέσα από τις συνεχής κοινοποιήσεις των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων που απαιτεί. Το γεγονός αυτό αποτελεί μεγάλη απειλή για την διαμορφωτική αξιολόγηση και έρχεται σε αντίθεση με τα όσα θεωρητικά αναπτύσσει η πρόταση για το ΕΣΑ. Θεωρούμε ότι η αξιολόγηση δεν πρέπει να επικεντρώνεται στις διαφορές των μαθητών/τριών με σκοπό την ταξινόμησή τους. Τέτοιου είδους εμπειρίες αξιολόγησης παράγουν «νικητές» και «ηττημένους», με αποτέλεσμα κάποιοι/ες μαθητές/τριες να πετυχαίνουν γρηγορότερα και να «οικοδομούν» πάνω στις επιτυχίες τους καθώς μεγαλώνουν, ενώ άλλοι/ες να αποτυγχάνουν γρηγορότερα, μένοντας συνεχώς πίσω.
4. Επίσης, η πρόταση αναφέρεται σε ένα «ενιαίο σχέδιο αξιολόγησης» και χρησιμοποιεί έντονα τον όρο «αυθεντική αξιολόγηση». Παρόλα αυτά δε δίνεται στους/στις μαθητές/τριες έστω και κάποιος έλεγχος του τι και πώς θα αξιολογηθούν και οι τεχνικές αξιολόγησης δεν έχουν σχέση με αυθεντική αξιολόγηση. Ακόμη και η σχέση μεταξύ του αξιολογητή και αξιολογούμενου παραμένει ως παραδοσιακή ιεραρχία μεταξύ των δύο. Αναφέρεται σε ένα ενιαίο σχέδιο αξιολόγηση με βάση τους δείκτες επιτυχίας και επάρκειας, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθες σχολικής μονάδας. Θεωρούμε ότι οι μαθητές/τριες πρέπει να είναι ενεργητικά μέλη στην αξιολόγηση της μάθησής τους και όχι παθητικοί αποδέκτες.
5. Αρνητικό στοιχείο αποτελεί η αξιολόγηση της κατοίκον εργασίας, η οποία προτείνεται στα πλαίσια της προφορικής αξιολόγησης, αφού η πρόταση αυτή θα αυξήσει τις κοινωνικές ανισότητες και θα ενισχύσει την παραπαιδεία ή την ανάγκη για φροντιστήρια μετά το σχολείο.
6. Η ενθάρρυνση του θεσμού του πρότζεκτ σε μη σχολικό χρόνο, παρόλο που είναι πάρα πολύ σωστό να υλοποιείται κατά τη διάρκεια του σχολικού χρόνου, είναι αρνητικό στοιχείο για συγκεκριμένες ομάδες μαθητών/τριών, αφού ενδέχεται να μην έχουν στη διάθεσή τους υπολογιστή ή υπηρεσίες διαδικτύου, με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται ή να μεγαλώνουν οι κοινωνικές ανισότητες.
7. Μας βρίσκει κάθετα αντίθετους η κοινοποίηση της Σχολικής Έκθεσης Προόδου, στα πλαίσια της Συγκριτικής Αξιολόγησης ανά τετράμηνο σε μαθητές/τριες και γονείς. Αντίθετα, προτείνουμε την εισαγωγή του θεσμού του ατομικού ραντεβού δασκάλου-γονέα (2 φορές το σχολικό έτος), στα πλαίσια του οποίου θα έχει τη δυνατότητα ο γονιός να ενημερωθεί για την ατομική πρόοδο του παιδιού του, για τα κενά, τις ελλείψεις αλλά και τα χαρίσματα και τα πλεονεκτήματά του, με όρους περιγραφικής αξιολόγησης.
8. Σημειώνουμε και εμείς την ανάγκη για παιδαγωγική παρέμβαση και διαφοροποιημένη διδασκαλία από τους εκπαιδευτικούς για βελτίωση των αδυναμιών των μαθητών/τριών, πράγμα που απαιτεί και προϋποθέτει και την υιοθέτηση καινοτομιών ή θεσμών που θα συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση, όπως ο Υπεύθυνος Τμήματος ή η Ενισχυτική Διδασκαλία.
9. Θεωρούμε απαραίτητη προϋπόθεση για εφαρμογή του ΕΣΑ την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η οποία πρέπει να προηγηθεί της όποιας σταδιακής εφαρμογής και όχι να ακολουθήσει την εισαγωγή του ΕΣΑ, όπως προτείνει η πρόταση.
10. Η εισαγωγή του Ατομικού Δελτίου Προόδου για κάθε μαθητή/τρια, ενώ φαίνεται να είναι αρκετά καλό εργαλείο για την διαμορφωτική αξιολόγηση, εμπεριέχει μεγάλους κινδύνους για ανάπτυξη ογκώδες φόρτου εργασίας για τους/τις εκπαιδευτικούς, το οποία θα λειτουργήσει αρνητικά στην όλη μαθησιακή διαδικασία, αφού απαιτείται η συμπλήρωση ανά 15νθημερο ΑΔΕΠ για κάθε μαθητή/τρια ξεχωριστά, για κάθε δείκτη ή ομάδα δεικτών  επιτυχίας και επάρκειας.

Τέλος, όσον αφορά τον τρόπο παρακολούθησης της μάθησης του/της μαθητή/τριας, την επιλογή τεχνικών αξιολόγησης, καθώς και τη συχνότητα της περιγραφικής καταγραφής των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων του κάθε μαθητή/τριας, πρέπει να αφεθεί ελεύθερα στην κρίση του/της κάθε εκπαιδευτικού, ανάλογα με τον χρόνο αλλά και τα μέσα που διαθέτει.