Με ιδιαίτερη ανησυχία παρακολουθούμε τις αντιδράσεις γύρω από το καλλιτεχνικό έργο συνάδελφου εκπαιδευτικού της Μέσης Εκπαίδευσης. Οι φωνές εκείνων που καλούν το κράτος για παραδειγματική τιμωρία και η απόφαση του ΥΠΠΑΝ να διεξάγει πειθαρχική έρευνα εις βάρος ενός εκπαιδευτικού για το καλλιτεχνικό του έργο στον προσωπικό του χρόνο δείχνουν ότι η ελευθερία της έκφρασης δεν είναι τόσο αυτονόητη γενικά στην κοινωνία μας και ειδικά στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.

Το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης αναγνωρίζεται ως ανθρώπινο δικαίωμα, σύμφωνα με το άρθρο 19 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και αναγνωρίζεται επίσης από το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Το άρθρο προβλέπει ότι “κάθε πρόσωπο θα έχει το δικαίωμα της γνώμης χωρίς παρεμβάσεις…προφορικά, εγγράφως ή σε έντυπη μορφή, σε μορφή τέχνης ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο της επιλογής του”. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Handyside υπογράμμισε πως “η ελευθερία της έκφρασης εφαρμόζεται όχι μόνο στην πληροφόρηση ή στις ιδέες που γίνονται ευνοϊκά δεχτές ή θεωρούνται ως ανώδυνες ή αδιάφορες, αλλά επίσης σε εκείνες που προσβάλλουν, πλήττουν ή ενοχλούν το Κράτος ή οποιοδήποτε τμήμα του πληθυσμού. Τέτοιες είναι οι απαιτήσεις της πλουραλιστικής ανεκτικότητας και του ανοικτού πνεύματος, χωρίς τις οποίες δεν νοείται η ύπαρξη δημοκρατικής κοινωνίας”.

Αναγνωρίζουμε ότι διάφορες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης μπορούν να προκαλέσουν και να δημιουργήσουν δυσφορία και αγανάκτηση σε διάφορες ομάδες εντός μιας κοινωνίας. Κατανοούμε επίσης ότι αυτές οι ομάδες μπορεί να εκλαμβάνουν συγκεκριμένα έργα τέχνης ως προσβολή προς τους/τις ίδιους/ίδιες και τα πιστεύω τους και έχουν κάθε δικαίωμα να εκφράζουν τη διαφωνία τους με αυτά. Σε μια όμως σύγχρονη δημοκρατία, με εξαίρεση τις περιπτώσεις ρητορικής μίσους, η καλλιτεχνική ή οποιαδήποτε άλλη μορφή έκφρασης δεν μπορεί να διώκεται ποινικά ή πειθαρχικά.  Επίσης η ιδιότητα του εκπαιδευτικού δεν θα πρέπει να συνοδεύεται με οποιουσδήποτε επιπλέον περιορισμούς στην έκφραση οι οποίοι δεν ισχύουν για τους υπόλοιπους πολίτες του κράτους. Αυτό αποτελεί κατάφορη παραβίαση του ανθρώπινου δικαιώματος των εκπαιδευτικών στην έκφραση το οποίο η πολιτεία οφείλει να προστατέψει.

Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, καλούμε το ΥΠΠΑΝ να μην προχωρήσει σε πειθαρχική έρευνα κατά του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού για το καλλιτεχνικό του έργο που δημιούργησε στον προσωπικό του χρόνο. Η διεξαγωγή μιας τέτοιας έρευνας εκ μέρους του ΥΠΠΑΝ ισούται με παραδοχή ότι το επάγγελμα του/τις εκπαιδευτικού προϋποθέτει μειωμένα δικαιώματα στην ελευθερία της έκφρασης.

Για τον πιο πάνω λόγο καλούμε επίσης όλες τις κινήσεις και οργανώσεις εκπαιδευτικών, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, να σταθούν δημόσια στο πλευρό του συναδέλφου ανεξάρτητα από το αν συμφωνούν ή όχι με το καλλιτεχνικό του έργο. Αποδεχόμενοι μια τέτοια συμπεριφορά εκ μέρους του ΥΠΠΑΝ, παραχωρούμε ουσιαστικά στο κράτος το δικαίωμα παρέμβασης στην ιδιωτική μας ζωή και επιβολής περιορισμών που παραβιάζουν ακόμα και βασικά μας ανθρώπινα δικαιώματα. Σε περίπτωση που οι εκπαιδευτικές οργανώσεις δεν πάρουν θέση για το συγκεκριμένο ζήτημα, τότε ουσιαστικά αποτυγχάνουν να επιτελέσουν το βασικότερο λόγο ύπαρξης τους που είναι η προστασία των δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών και της ίδιας της ιδιότητας του/της εκπαιδευτικού.