Της Ολίβιας Κωνσταντίνου
Δασκάλα – Μέλος Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), μετά από διαβούλευση με εκπροσώπους των Υπουργείων Παιδείας των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προχώρησε στην έκδοση κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη μικτή μάθηση (blended learning) στη σχολική εκπαίδευση. Αφορμή ήταν η πανδημία που έπληξε την υφήλιο και οδήγησε στο κλείσιμο των σχολείων σε ολόκληρη την Ευρώπη και την επαναλειτουργία τους, μετά από δύο μήνες σχεδόν, κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες.
Το έγγραφο διερευνά τις παιδαγωγικές ευκαιρίες και τις προκλήσεις ενός συνδυασμένου μοντέλου μάθησης και επισημαίνει οκτώ βασικά ζητήματα που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και τα σχολεία, θα μπορούσαν να λάβουν υπόψη τους, όταν σχεδιάζουν να συνδυάσουν τη δια ζώσης εκπαίδευση με την εξ αποστάσεως μάθηση, αξιοποιώντας τις τεχνολογίες του διαδικτύου (βλ. Πίνακα 1).
Αυτές οι βασικές εκτιμήσεις εμπίπτουν στους πιο κάτω τομείς:
- εκπαιδευτική ηγεσία
- νομοθεσία που να στηρίζει τη λήψη αποφάσεων
- διαχείριση της εκπαίδευσης (διά ζώσης και εξ αποστάσεως) για όλα τα παιδιά
- ο ρόλος των εκπαιδευτικών και οι εργασιακές συνθήκες τους
- αξιολόγηση του/της μαθητή/τριας
- ευημερία (κατάλληλο περιβάλλον) του προσωπικού και των μαθητών/τριών
- συνεργασία στη σχολική κοινότητα
- διασφάλιση της ποιότητας, της αξιολόγησης και της ανατροφοδότησης
Πορίσματα ερευνών δείχνουν, πως τα προγράμματα μικτής μάθησης παρουσιάζουν πλεονεκτήματα σε σχέση με τα αμιγώς προγράμματα ηλεκτρονικής μάθησης, που συχνά εμποδίζονται από παράγοντες όπως: (1) αρνητική στάση των εκπαιδευτικών απέναντι στις νέες τεχνολογίες ή περιορισμένη εξοικείωση με αυτές, (2) αίσθημα της αποξένωσης από την πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία και (3) απροθυμία της χρήσης της τεχνολογίας (Lewis & Abdul –Hamid, 2006). Αντίθετα η μικτή μάθηση εξασφαλίζει καλύτερη διαπροσωπική επικοινωνία, αλληλεπίδραση και ανάπτυξη δεσμών μεταξύ των συμμετεχόντων, καλύτερα αποτελέσματα μάθησης, περισσότερες ευκαιρίες για ενεργοποίηση κινήτρων μάθησης κτλ.
Οι ραγδαίες εξελίξεις της εποχής μας και οι νέες ορίζουσες της εκπαιδευτικής πράξης, καθιστούν αναγκαία την ανανέωση του πλαισίου επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και τη διάνοιξη νέων μεθόδων, περιεχομένων και δομών. Πόσο όμως είναι έτοιμο το ΥΠΠΑΝ να στηρίξει και να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς (και τις διευθύνσεις των σχολείων) να υιοθετήσουν και να επιμορφωθούν στο μοντέλο της μικτής μάθησης (blended learning); Πόσο έτοιμο είναι το ΥΠΠΑΝ να διαχειριστεί αυτό το εναλλακτικό περιβάλλον μάθησης για όλους τους/τις μαθητές/τριες (π.χ. πρόσβαση σε συσκευές, ενημέρωση γονέων/κηδεμόνων); Εύλογα ερωτήματα, που πρέπει κυρίως να προβληματίσουν τα κέντρα λήψης αποφάσεων (σε όλα τα επίπεδα). Ο κόσμος της εκπαίδευσης είναι έτοιμος να δώσει, να αναλωθεί ,να ανεβεί ακόμα ένα βουνό. Ζητούμε μονάχα τα απαραίτητα σκαλοπάτια…
Πίνακας 1. Προτεινόμενοι Τομείς για την Ανάπτυξη Μοντέλου Μικτής Μάθησης
Πηγές
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2020). Μικτή μάθηση στην εκπαίδευση: Κατευθυντήριες γραμμές για την έναρξη της σχολικής χρονιάς 2020/21. Ανακτήθηκε από: https://www.schooleducationgateway.eu/downloads/Blended%20learning%20in%20school%20education_European%20Commission_June%202020.pdf