Του Μάριου Ρήγα
Μέλος Δ.Σ. ΠΟΕΔ – Μέλος Γραμματείας Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών
Η βελτίωση των συνθηκών εργασίας μαθητών και εκπαιδευτικών θα έπρεπε να είναι από τις βασικές προτεραιότητες της εκάστοτε Κυβέρνησης. Την τελευταία εβδομάδα, με αφορμή και την αναστολή έναρξης της σχολικής χρονιάς λόγω καιρικών συνθηκών, επιβεβαιώθηκε η επιτακτική ανάγκη για αλλαγή πολιτικής από το Υπουργείο Παιδείας.
Τα τελευταία χρόνια, λόγω και των κλιματικών αλλαγών, οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλη περίοδο του χρόνου, τα υψηλά ποσοστά υγρασίας αλλά και σκόνης στην ατμόσφαιρα δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα στην εκπαιδευτική διαδικασία εντός και εκτός τάξης. Παρά την προσπάθεια κάποιων Σχολικών Εφορειών να εγκαταστήσουν ανεμιστήρες στις τάξεις, φάνηκε ότι το μέτρο αυτό δεν είναι αρκετό για να δημιουργήσει συνθήκες άνεσης σε μια σχολική αίθουσα. Όσον αφορά τους εξωτερικούς χώρους και κυρίως το μάθημα της Φυσικής Αγωγής, η ανέγερση στεγάστρων στις σχολικές αυλές και κυρίως στα γήπεδα καλαθόσφαιρας, γίνεται με πρωτοβουλία των Σχολικών Εφορειών (ακόμα και Συνδέσμων Γονέων σε κάποιες περιπτώσεις), χωρίς να υπάρχει ολοκληρωμένη πολιτική από το κράτος για όλες τις σχολικές μονάδες.
Η ΠΟΕΔ έθεσε πολλάκις προς το Υπουργείο Παιδείας την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών εργασίας μαθητών και εκπαιδευτικών. Δυστυχώς το Υπουργείο απόφευγε την εις βάθος συζήτηση του θέματος, φθάνοντας μάλιστα μερικές φορές σε σημείο ειρωνείας. Επιχειρήματα όπως, η μικρή περίοδος καύσωνα (μόλις 2 εβδομάδες τον Σεπτέμβρη και 2 τον Ιούνιο όπως αναφέρθηκε), η κινδυνολογία για πρόκληση ρινίτιδας ή άλλων ασθενειών στα παιδιά και το οικονομικό κόστος, προτάχθηκαν για να «δικαιολογήσουν» την απουσία της όποιας πολιτικής για βελτίωση των συνθηκών εργασίας στα δημόσια σχολεία.
Σε σχετική ανακοίνωση ημερομηνίας 2 Ιουνίου 2019, το Υπουργείου Παιδείας, μεταξύ άλλων, αναφέρει πως «ο σχεδιασμός και η αναβάθμιση των σχολικών μονάδων γίνεται με τη χρήση προηγμένων συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης, τα οποία είναι ιδανικά για κτήρια εκτεθειμένα σε υψηλές θερμοκρασίες, όπως χρήση συστήματος εξωτερικής θερμοπρόσοψης κελύφους, χρήση ενεργειακών κουφωμάτων και υαλοπινάκων με χαμηλό δείκτη διείσδυσης θερμότητας και χρήση κάθετων και οριζόντιων σκιάστρων.» Η πιο πάνω γραπτή δήλωση (εντέχνως) αφήνει να νοηθεί πως αρκετά σχολεία ήδη βρίσκονται στη διαδικασία ανακαίνισης και συντήρησης σύμφωνα με τις βασικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Δυστυχώς για πολλοστή φορά το Υπουργείο Παιδείας παραμένει στη «θαθολογία» και τις ευφάνταστες εξαγγελίες, στην προσπάθειά του να αποφύγει τη συζήτηση εγκατάστασης κλιματιστικών στα δημόσια σχολεία. Ο στόχος της «σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης» απέχει κατά πολύ τόσο στα παλιά, όσο και στα καινούρια σχολικά κτήρια.
Στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα δημόσια σχολικά κτήρια δεν τηρούν τις βασικές αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού. Συνεπώς το κόστος μετατροπής των υφιστάμενων σχολείων σε κτήρια με μηδενική ενεργειακή κατανάλωση είναι τεράστιο και κατά τη δική μου εκτίμηση, κατά πολύ υψηλότερο από την εγκατάσταση σύγχρονων κλιματιστικών συστημάτων χαμηλής ενεργειακής απόδοσης. Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να επισπεύσει τη διαδικασία εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων στα σχολικά κτήρια. Ταυτόχρονα πρέπει να προχωρήσει στο σχεδιασμό εγκατάστασης κλιματιστικών σε όλες τις σχολικές αίθουσες διδασκαλίας. Ήδη με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας και με ενέργειες των Σχολικών Εφορειών και Συνδέσμων Γονέων έχουν εγκατασταθεί κλιματιστικά σε γραφεία των Διευθύνσεων των σχολικών μονάδων, σε γραφεία γραμματείας, σε αίθουσες των διδασκαλικών συλλόγων, σε ιατρεία, σε αίθουσες πολλαπλής χρήσης, σε αίθουσες θερινών σχολείων, σε Μονάδες Ειδικής Εκπαίδευσης και σε ειδικές αίθουσες διδασκαλίας. Αυτό που απομένει είναι να εγκατασταθούν στις αίθουσες διδασκαλίας, ούτως ώστε μαθητές και εκπαιδευτικοί να εργάζονται σε ανθρώπινες συνθήκες. Κάτι τέτοιο θα βοηθήσει την εκπαιδευτική διαδικασία, αφού οι συνθήκες εργασίας είναι από τους βασικότερους παράγοντες αύξησης της παραγωγικότητας και της ποιότητας εργασίας.
Εν κατακλείδι, τόσο η ΠΟΕΔ όσο και οι Οργανωμένοι Γονείς οφείλουν να διεκδικήσουν με σθένος τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στα δημοσία σχολεία. Η εγκατάσταση σύγχρονων κλιματιστικών συστημάτων χαμηλής ενεργειακής απόδοσης και η ανέγερση στεγάστρων σε γήπεδα αποτελούν κάποιες από τις βασικές προϋποθέσεις. Το Υπουργείο Παιδείας πρέπει να προχωρήσει άμεσα με ολοκληρωμένο σχεδιασμό και με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα σε εκείνες τις ενέργειες, που θα αναβαθμίσουν το δημόσιο σχολείο. Το αξίζουν τα παιδιά μας.